Sprenkel

[kuifje37]

Goedemorgen,
Ik ben sinds kort in het bezit van een Blok Zeeschouw 7.20
Heel leuk scheepje maar ik mis een sprenkel.
Nu wil ik die zelf gaan maken maar heb geen idee hoe lang deze zou moeten zijn.
Er zit een RVS bus in de mast dus die diameter houd ik aan maar de lengte ben ik nog niet achter kunnen komen.
Hopelijk kunnen jullie mij hierbij helpen.
Graag jullie reakties.

gr. Peter

[popeye]

Ik heb een staverse jol van 7.20, dus de mast zal vergelijkbaar zijn. Ik gebruik ook een buis in de mast als sprenkel, en die is 1.80. In het begin trok ik de mast op met de grootschoot, maar door de wrijving was dat behoorlijk zwaar. Nu kan ik een bootlier voor op de kiel monteren om de mast op te trekken. Laten zakken doe ik nog altijd met de grootschoot.

Groet, Jack.

[kuifje37]

Ik heb een staverse jol van 7.20, dus de mast zal vergelijkbaar zijn. Ik gebruik ook een buis in de mast als sprenkel, en die is 1.80. In het begin trok ik de mast op met de grootschoot, maar door de wrijving was dat behoorlijk zwaar. Nu kan ik een bootlier voor op de kiel monteren om de mast op te trekken. Laten zakken doe ik nog altijd met de grootschoot.

Groet, Jack.

Is het zo dat de vork of oog van de sprenkel tot vlakbij de voorstag moet komen?
Ik heb ze gezien met een vork maar ook met een oog?

[Pylk]

Toen we onze schouw kochten lag de bokkenpoot boven op de bolders en viel over de kluiverboom heen, door dat laatste kon ik de kluiverboom niet gemakkelijk toppen. Op een gegeven moment heb ik hem zover ingekort dat hij achter de non van de kluiverboom viel én binnen de bolders, dat was een verbetering wat die twee zaken betreft. Maar.... het zetten van de mast, toen nog met het grootschoot werd wel heel erg zwaar, daarom heb ik een "boegspriet"op de bokkepoot laten zetten tot hij weer precies bij de voorstag uitkomt.
Nog weer later heb ik een strijklier gemaakt van een stevige trailerlier.


N.B. Er is een topic over de kluiverboom daar vind je een aantal foto's.

[Eddy K]

Bij een sprenkel is deze meestal tot aan de voorstag en wordt de voorstag overgezet op de sprenkel met daar onder een lier of vertraging.
Van de kluiverboom heb je geen last omdat je de sprenkel verwijderd als deze niet in gebruik is.
Voordat ik de voorstag over zet trek ik altijd de mast naar voren met de fokkeval zonder fok er aan.
Als je de sprenkel uit delen maakt is deze makkelijk op te bergen. De mijne is in drieën.

[Calidris]

Bij een sprenkel is deze meestal tot aan de voorstag en wordt de voorstag overgezet op de sprenkel met daar onder een lier of vertraging.
Van de kluiverboom heb je geen last omdat je de sprenkel verwijderd als deze niet in gebruik is.
Voordat ik de voorstag over zet trek ik altijd de mast naar voren met de fokkeval zonder fok er aan.
Als je de sprenkel uit delen maakt is deze makkelijk op te bergen. De mijne is in drieën.

Bij ons is de procedure dat identiek, dan in 2 delen. Houdt wel rekening met enorme stuikkrachten op de sprenkel. Maak de pijp dus niet te dun of dunwandig!

Hier een XLS file om dat uit te rekenen:

[Eddy K]

Bij een sprenkel is deze meestal tot aan de voorstag en wordt de voorstag overgezet op de sprenkel met daar onder een lier of vertraging.
Van de kluiverboom heb je geen last omdat je de sprenkel verwijderd als deze niet in gebruik is.
Voordat ik de voorstag over zet trek ik altijd de mast naar voren met de fokkeval zonder fok er aan.
Als je de sprenkel uit delen maakt is deze makkelijk op te bergen. De mijne is in drieën.

Bij ons is de procedure dat identiek, dan in 2 delen. Houdt wel rekening mket enorme stuikkrachten op de sprenkel. Maak de pijpe dus niet te dun of dunwandig!

Hier een XLS file om dat uit te rekenen:

Goede aanvulling.
Ik denk dat de buiswand van mijn sprenkel 3mm dik is en de buis 50mm in doorsnede.

Voor het strijken zat er eerst een hooiberglier op het dek, maar ik gebruik nu mijn grootschoot.
Kost wel een beetje kracht in het begin, maar na 1 meter gaat het goed met mijn gewicht van 75kg.
De hooiberglier ging ook goed, maar ik kreeg een lamme arm. En de gedachte van een dunne staalkabel vlak langs mijn gezicht die op een rol gewikkeld wordt vond ik ook niet zo prettig.

[kuifje37]

Het wordt allemaal al een stuk duidelijker.
Als het goed is begrijp ik het onderstaande:
Voorstag aan de sprenkel bevestigen en de grootschoot met blokken aan het punt waar normaal gesproken de voorstag is bevestigd...

[Eddy K]

Maar maak je de voorstag vast aan de sprenkel of loopt die erdoorheen samen met de grootschoot?

Hij moet op dit punt absoluut vast zitten.
Tussen mijn voorstag en voorstagspanner zit een plaatje met drie gaten.
Mijn voorstag zit boven, mijn voorstagspanner beneden en mijn sprenkel gaat met een vork en bout vast aan het middelste gat.



9m Huitema zeeschouw

[popeye]

[quote pid='6018' dateline='1467275887']
Hij moet op dit punt absoluut vast zitten.

[/quote]

Ik heb bovenop de buis van hout (uiteraard!) een constructie gemaakt waar het voorstag op ligt. 


De kabel van de bootlier maak ik dan aan het voorstag vast.

Goede aanvulling.

Ik denk dat de buiswand van mijn sprenkel 3mm dik is en de buis 50mm in doorsnede.

Ik gebruik bij voorkeur materiaal wat ik nog heb staan, en in dit geval was dat een 28mm cv buis. Heeft het vanaf 2009 goed gedaan, maar afgelopen week had ik mijn aandacht bij de bootlier, werd hij door een of andere oorzaak naar achteren getrokken en knikte vlak boven de mast. Ik ben wel op zoek gegaan naar wat anders (dikwandige buis) maar heb toch maar een stukje buis  op de oude buis gemaakt, met een stevige passende buis binnenin, en het opzetten van de mast ging daarna weer probleemloos. Wanneer het fout gaat zal het ook fout gaan wanneer de mast nog ligt. Zo gauw hij omhoog komt nemen de verschillende krachten al snel af.
Ik heb nog wel een buis met wat grotere diameter staan. Misschien moet ik daar maar wat van maken, maar dan moet er ook een groter gat in de mast.

Groet, Jack.

[Eddy K]

[quote pid='6018' dateline='1467275887']
Hij moet op dit punt absoluut vast zitten.

Ik heb bovenop de buis van hout (uiteraard!) een constructie gemaakt waar het voorstag op ligt. 


De kabel van de bootlier maak ik dan aan het voorstag vast.

Goede aanvulling.

Ik denk dat de buiswand van mijn sprenkel 3mm dik is en de buis 50mm in doorsnede.

Ik gebruik bij voorkeur materiaal wat ik nog heb staan, en in dit geval was dat een 28mm cv buis. Heeft het vanaf 2009 goed gedaan, maar afgelopen week had ik mijn aandacht bij de bootlier, werd hij door een of andere oorzaak naar achteren getrokken en knikte vlak boven de mast. Ik ben wel op zoek gegaan naar wat anders (dikwandige buis) maar heb toch maar een stukje buis  op de oude buis gemaakt, met een stevige passende buis binnenin, en het opzetten van de mast ging daarna weer probleemloos. Wanneer het fout gaat zal het ook fout gaan wanneer de mast nog ligt. Zo gauw hij omhoog komt nemen de verschillende krachten al snel af.
Ik heb nog wel een buis met wat grotere diameter staan. Misschien moet ik daar maar wat van maken, maar dan moet er ook een groter gat in de mast.

Groet, Jack.
[/quote]


Bij het strijken zie ik toch een probleem, dan nemen de krachten juist toe en valt je mast misschien kapot op de mik/schaar.
Ook is het verstandig de sprenkel aan de voorstag vast te maken, als deze verschuift zal dat doorzetten en komt deze plat op de mast.

[popeye]

Bij het laten zakken zie ik dat niet zo gauw gebeuren omdat het voorstag pas tijdens het zakken op de sprenkel komt te rusten, en de druk dan dus alleen in de lengterichting van de buis staat, en de krachten ook pas sterk toenemen wanneer de mast al haast ligt.

Wanneer ik het voorstag aan het sprenkel vast wil maken moet die langer worden, en geeft dat voor mij problemen bij het opbergen. Voorstag aan de sprenkel maken lijkt me ook alleen kunnen wanneer de sprenkel scharnierend aan bijvoorbeeld de mastbout gezet is. 

Groet, Jack.

[Fred]

Bolster had een bokkepoot op dek waar in zeilstand de fokkeboom op was bevestigd.  Voor het strijken van de mast werd de fokkeboom gedemonteerd, de pelikaanhaak met voorstag bevestigt aan de botteloef losgemaakt en een oog van het stag gehaakt in de punt van de bokkepoot .  Het voorstag zat al aan de lier dus daarna was het strijken van de mast een eenvoudige handeling.

     

[kuifje37]

Dank voor jullie reakties!
Ik ga ermee aan de slag, het moet een sprenkel worden uit 2 of 3 delen.
Ik heb voorop een ankerlier staan (moet nog gangbaar gemaakt worden) maar die staat niet in het midden van het voordek dus dat gaat niet werken.
De mast zal zo'n meter of zeven zijn en is niet zo heel dik omdat het een relatief klein scheepje is van 7.20 dus het moet met de grootschoot en blokken wel lukken.
Dit weekend aan de slag met het gas, dat gaat eruit en er komt een mooie Origo A200 voor in de plaats.
Voor mij geen gas aan boord maar dat is weer een hele andere discussie.
Nogmaals dank voor jullie hulp!

Hieronder mijn bootje...

Gr. Peter

[Bruinvisch]

Sterkteleer en mechanika op de MTS gehad, en de meeste constructies die je op platbodems ziet zijn redelijk oke. Maar een sprenkel, zo zonder zijdelingse steun, blijf ik een eng ding vinden. Zeker als deze uit meerdere losse delen is opgebouwd.

Verstuurd vanaf mijn SM-G901F met Tapatalk

[Calidris]

Sterkteleer op de MTS gehad, en de meeste constructies die je op platbodems ziet zijn redelijk oke. Maar een sprenkel,  zo zonder zijdelingse steun,  blijf ik een eng ding vinden. Zeker als deze uit meerdere losse delen is opgebouwd.

Verstuurd vanaf mijn SM-G901F met Tapatalk

Daarom moet een sprenkel ook "LEO" zijn ( Lomp en Onhandig) om eventueel knikken door de stuikkrachten te voorkomen.
(sterkteleer en mechanica waren hoofdvakken)

[Bruinvisch]

Maar even snel een schetsje gemaakt zodat we over hetzelfde praten.

Even voor de uitleg wat aannames gemaakt:
mast 8m. lang----> gewicht kaal 100kg
sprenkel 2m. lang----> trekkracht 400kg
sprenkel 1.65 lang----> trekkracht 600kg
 
Bij veel platbodems zal de voorstag bij bij het laten zakken van de mast onder een hoek van 35 graden of kleiner de sprenkel gaan raken. Die hoek is bijna niet meer van invloed op het valgewicht 
De gecombineerde trek- en duwkrachten (A) en (B) die op een in een pijp gemonteerde sprenkel staan zijn best groot, buigen en/of knikken van de sprenkel zijn bij een niet voldoende dikke uitvoering goed voorstelbaar.

[Eddy K]

Alleen zijn de krachten A en B niet aanwezig.
Alleen een kracht in het verlengde van de sprenkelpijp.

Meestal wordt de sprenkel of bokkepoot zolang gemaakt dat deze vanaf het eerste moment al aan de voorstag vast zit. Dit maakt het ook een stuk lichter. Kracht x arm.

[Calidris]

100Kg mast? Die van mij is tegen de 500 Kg.

Als je nu de moeite genomen zou hebben om de door mij geposte XLS file te openen, staat alles kant en klaar aangegeven na invullen....
Of hebben we hier computer analfabeten?

https://www.platbodemforum.nl/attachment.php?aid=743

[Bruinvisch]

[Fred]

Ik kan het bestand zonder problemen openen.

[popeye]

100Kg mast? Die van mij is tegen de 500 Kg.

In dat geval zou ik denk ik toch liever zo'n "driepuntssprenkel" nemen. 
Ik weet niet hoe zwaar mijn mast is, maar die kan ik in mijn eentje van de boot halen en binnen opbergen, en vice versa. Nou ja, ik heb er een hulpje bij die het zwaarste eind voor zijn rekening neemt!

Groet, Jack.

[Pylk]

Dat heet toch bokkepoot!

[popeye]

Dat heet toch bokkepoot!

Heb gezocht op de naam, want was die vergeten. Niet gevonden dus. Volgende week ben ik hem waarschijnlijk weer vergeten!

Groet, Jack.

[kuifje37]

Ben weer wat verder.
Ik denk dat ik een hele nieuwe lompe constructie ga maken.
Het busje in de mast is maar 12 mm en als daar een sprenkel in moet van rond de 2 meter lijkt mij dat niet een starre constructie.
Dus.....een nieuwe bus in de mast maken met een diameter van rond de 20mm-25mm waarin dan een dikke deelbare sprenkel moet komen.
Dat lijkt mij de beste oplossing

Ik denk dat er oorspronkelijk een bokkepoot op heeft gezeten want de bevestigingen daarvoor zijn wel aanwezig, maar ik vind het niet echt mooi om zo'n grote driehoek op je dek te hebben liggen.